Wielki Post:
"Światłość Świata" William Hadman Hunt 1851-1854
"Syn marnotrawny" Rembrant
|
Kara
krzyża
Krzyżowanie znano już w
Babilonii i Persji. Również Fenicjanie i Kartagińczycy w swoim
prawie uwzględniali karę krzyża. Krzyżowanie często kazał stosować
Aleksander Wielki (336-323), od którego kara krzyża na dobre
rozpowszechniła się w rejonie śródziemnomorskim. Izraelici nie
znali kary krzyża. W Księdze Powtórzonego Prawa czytamy:
,,Przeklęty przez Boga wiszący na drzewie”
(21,23; Por. Ga 3,13). Spośród władców żydowskich karę
krzyża zastosował tylko Aleksander Janneusz (103 -76 przed Chr)
tłumiąc faryzeuszy. Wśród sentencji wyroków prawa
rzymskiego znajduje się orzeczenie: ,,ibis ad crucem = pójdziesz
na krzyż”. Na tę karę Rzymianie w podbitych przez siebie
prowincjach skazywali bardzo często wszelkiego rodzaju buntowników,
wichrzycieli, a przede wszystkim niewolników (np. tysiące
niewolników ukrzyżowanych przy Drodze Appijskiej po krwawym
stłumieniu powstania Spartakusa). Rzymscy namiestnicy Syrii prawie
wszyscy – jak zaświadcza Józef Flawiusz - stosowali na
terenie podległej sobie Judei karę krzyża.
Plautus i Plutarch
twierdzą, że karę ukrzyżowania wykonywano poza miastem, zaś
Kwintylian podaje, że skazańca, niosącego tabliczkę z wypisanym
dowodem winy (niekiedy niósł ją ktoś z orszaku) prowadzono na
miejsce stracenia najważniejszymi ulicami miasta. Skazańcy nieśli
przeważnie ze sobą poprzeczną belkę krzyża (tzw. patibulum).
Artemidor wspomina, że Rzymianie krzyżowanego obnażali do naga z jego
szat. Św. Augustyn podkreśla, że tak też właśnie ukrzyżowano
Zbawiciela. Dla przyspieszenia śmierci – jak zaświadczają
Seneka i Ammian Marcelinus – łamano niekiedy ukrzyżowanemu
golenie bądź - jak pisze Aleksander Sewerus - rozpalano pod krzyżem
ognisko.. Sekstus Emipiricus odnotowuje też, że dla upewnienia się o
śmierci przebijano ukrzyżowanym bok włócznią. Ciała
ukrzyżowanych – jak czytamy u Swetoniusza – pozostawiano
na żer sępom i hienom. Cyceron i Kwintylian wspominają, że po
uprzedniej zapłacie ciało ukrzyżowanego mogli zabrać krewni lub
przyjaciele dla sprawienia należytego pogrzebu.
Przytoczone powyżej
informacje o karze krzyża, zaczerpnięte od historyków,
całkowicie odpowiadają danym przekazanym nam przez Ewangelię.
Warto wspomnieć, że
znaczenie krzyża jako symbolu ofiary i odkupienia rodziło się
stopniowo. W momencie śmierci Chrystusa krzyż był dla ludzi tylko
narzędziem tortury. Dlatego pierwszym znakiem chrześcijan nie był od
razu krzyż, ale ryba (fonetyczne brzmienie = Jezus Chrystus, Syn Boży
Zbawiciel), kotwica i monogramy.
Dzisiaj spotykamy się z
różnego rodzaju krzyżami (w ciągu wieków pojawiło się
ich około 400). Poszczególne stany, profesje,regiony,
konfesje tworzyły własny, czyli charakterystyczny dla siebie kształt
krzyża. Świadczy to o powszechności tego znaku w kulturze i jego
zrośnięciu się z życiem ludzi.
Rodzaje
krzyży
|
Krzyż z uchwytem (Egipski) zwany błędnie kluczem Nilu.
|
|
Krzyż równoramienny, albo grecki. Jest jednym z
najstarszych symboli ludzkości znanym w większości starożytnych
religii.
|
|
Krzyż łaciński.
|
|
Krzyż św. Andrzeja.
|
|
Krzyż Widlasty, Łotrów. Przypomina grecką literę ,,Y”,
która symbolizowała życie człowieka. Nawiązuje do dwóch
złoczyńców, którzy byli ukrzyżowani obok Chrystusa.
|
|
Krzyż Arcybiskupi albo Patriarchalny, zwany też Krzyżem
Lotaryńskim. Od Krzyża Patriarchalnego wywodzi się Krzyż
Prawosławny, któremu dodano jedną ukośną poprzeczkę, oraz
Krzyż Papieski z dodatkową poprzeczką u góry.
|
|
Krzyż Papieski. Poprzeczki Krzyża reprezentują potrójna
rolę Papieża
w Kościele.
|
|
Krzyż Prawosławny. Górna poprzeczka odpowiada tablicy
INRI, środkowa – ramiona; dolna – podnóżkowi.
Pochylone dolne ramię symbolizuje nawrócenie się jednego z
dwu łotrów.
|
|
Krzyż Laskowany.
|
|
Krzyż Jerozolimski (5 krzyży = 5 ran Zbawiciela. Inne
interpretacje: Duży Krzyż – symbol Ziemi Świętej, 4 małe
krzyże – królestwa uczestniczące w wyprawach
Krzyżowych (Francja, Niemcy, Królestwa Obojga Sycylii ,
Anglia); Duży Krzyż – 4 strony świata odkupione przez śmierć
Krzyża Chrystusowego – duży krzyż.
|
|
Krzyż Maltański (8 wierzchołków ramion = 8
błogosławieństw).
|
|
Monogram Chrystusa powstały przez skrzyżowanie litery P i X;
|
|
Krzyż Monogramatyczny powstały przez zmieniony zapis X i
dodanie pętelki.
|
|
Krzyż św. Brygidy.
|
|
Krzyż Celtycki - czteroramienny wpisany w koło
|
|
Krzyż w kształcie greckiej litery Tau, zwany także Krzyżem św.
Antoniego. Na planie krzyża greckiego i łacińskiego wznoszono
kościoły.
|
|
Krzyż Ewangelistów.
|
|
Krzyż Archaniołów – zwany także Krzyżem Golgoty.
Jest to symbol posłańców Bożych. Archaniołowie sprawują
opiekę nad religią, aniołowie bezpośrednio nad ludźmi.
|
|
Krzyż św. Antoniego. Używany dzisiaj powszechnie przez
Franciszkanów.
|
|
Krzyż Animatora Ruchu ,,Światło- Zycie”
|
|
Czerwony Krzyż. Symbol organizacji Międzynarodowego Czerwonego Krzyża
|
|
|