Szopka lub żłóbek z figurką Dzieciątka Jezus

Grota Betlejemska miejsce narodzin Chrystusa wraz ze znajdującym się tam żłóbkiem od samego początku była miejscem szczególnej czci chrześcijan. Z polecenia Heleny, matki cesarza Konstantyna zbudowano nad grotą w IV w. Bazylikę Narodzin Chrystusa.

Zwyczaj ustawiania z figurek z sceny Bożego Narodzenia zwanej ,,Szopką” lub też samego żłóbka z sianem i leżącą w nim figurką Dzieciątka Jezus sięga roku 1223. W tym to roku miało miejsce świętowanie Bożego Narodzenia zorganizowane przez św. Franciszka
z Asyżu, jako pierwsze w historii w miejscowości Greccio. Mała, nikomu dotychczas nie znana osada stała się nowym Betlejem, gdy w obszernej grocie wymytej ze skał wulkanicznych, należącej do szlachetnego rycerza i przyjaciela św. Franciszka imieniem Giovanni Velita została urządzona pierwsza szopka. Święty Franciszek głęboko poruszony
pokorą Wcielenia kazał swemu przyjacielowi przygotować wszystko, co było potrzebne: słomę, siano, żłób, prawdziwego wołu i osła ,,Chciałem pokazać – powiedział Święty
- Dzieciątko Jezus narodzone w Betlejem i jakoś na własne oczy zobaczyć wszystkie trudności, w których znalazło się Ono z powodu braku rzeczy najbardziej niemowlęciu potrzebnych. Chciałem pokazać, jak zostało złożone w żłobie, jak leżało na sianie między wołem i osłem”.

Z Greccio, które stało się jakby nowym Betlejem, żywe wyobrażenie żłóbka rozprzestrzeniło się na całą Italię, na Europę, na cały świat. Zachowało jednak nienaruszoną
– mimo różnicy kultur i folkloru – swą zasadniczą treść - autentycznie ewangeliczną - która według pragnień Franciszka powinna była dotrzeć do wszystkich kontemplujących żłobek – szkołę prostoty, ubóstwa i pokory.

Jan Paweł II, który wprowadził zwyczaj błogosławienia szopek i figurek Dzieciątka Jezus w ostatnią niedzielę Adwentu, które dzieci przynoszą na plac św. Piotra, tak mówił do nich 17.XII 1978 r. ,,Błogosławiąc wasze figurki myślę z nadzieją o was. Myślę o tym ogromnym dobru, które wy...możecie dokonać w waszych rodzinach, szkołach, stowarzyszeniach, w całym społeczeństwie....Zanieście do waszych domów z największą troskliwością figurkę Dzieciątka Jezus. Niech ona wyraża też miłość papieża do was i do waszych rodzin. Połóżcie ją w waszych żłóbkach z wielką wiarą, z taką wiarą, z jaką NMP...składała niemowlę w żłóbku. Zaproście...całą waszą rodzinę, aby zebrali się tego dnia wokół żłóbka, odmawiając modlitwy...i śpiewając kolędy tak pełne ciepła ludzkiego
i chrześcijańskiego. Dzieciątko Jezus, obecne w żłóbku w waszym domu, niech będzie znakiem wiary czystej i szczerej; wiary, która oświetla, wskazuje drogę i kieruje życiem waszym i waszych najdroższych”. Należy wspomnieć, że z inicjatywy Jana Pawła II jest ustawiana każdego roku na placu św. Piotra ogromnych rozmiarów szopka Bożonarodzeniowa.

Tradycja szopek jest szczególnie bogata w Polsce. Szopki ustawiane w kościołach są ilustracją Ewangelii św. Łukasza, który jedyny z ewangelistów opisał historię Bożego Narodzenia. Okres Bożego Narodzenia to czas budowania przeróżnych szopek. Wyobrażają one niekiedy całe Betlejem, lecz z polskimi akcentami w postaci spieszącej do Jezusa szlachty i chłopów, ludzi różnych zawodów. Stała wystawa szopki ruchomej znajduje się
w Wambierzycach i Bardzie Śląskim, zaś co roku na rynku krakowskim urządza się w okresie przedświątecznym konkurs szopki krakowskiej (tradycja konkursu na najpiękniejszy jej egzemplarz istnieje od 1927 r), a franciszkanie wystawiają co roku przed kościołem żywą szopkę. Do polskiego zwyczaju należy również chodzenie z szopką po domach.

Opracowano na podstawie:

Bp Józef Wysocki ,,Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników”, Włocławek 2003.

Ilustrowana Encyklopedia dla Młodzieży ,,Bóg – Człowiek – Świat”, Księgarnia św. Jacka, 1991.